Accountantskosten in de zorg dalen
Na jaren van gematigde prijsstijgingen, heeft de zorg voor het eerst in vijf jaar minder uitgegeven aan accountantskosten. De zorgsector was in 2019 aan accountantskosten € 97,9 miljoen kwijt, een daling van bijna een procent. Sinds 2015 (totale kosten € 85,7 miljoen) toen een grote stelselwijziging werd doorgevoerd, stegen de kosten met ruim € 12 miljoen euro. Gemiddeld zijn zorginstellingen € 129.000 per jaar kwijt aan accountantskosten. GGZ-instellingen zijn daarbij het duurst uit, vooral door hogere kosten voor (extra) controlewerkzaamheden. Ziekenhuizen betalen per duizend euro omzet het minst.
Wat opvalt is dat opnieuw de marktpenetratie van de zogeheten big four (Deloitte, EY, PWC en KPMG) in de zorg is gedaald. Samen bedienen zij nu nog 38% van de zorgsector, in 2015 was dit nog 61%. Dit laat zien dat de marktwerking doorzet. Dat blijkt uit een analyse door inkoopcoöperatie Intrakoop en Marlyse-Research van 754 gepubliceerde jaarverslagen uit alle deelsectoren van de zorg: ziekenhuizen, de VVT (verpleging, verzorging en thuiszorg), gehandicaptenzorg en de GGZ (inclusief jeugdzorg) over 2019.
De onderzochte zorgorganisaties zijn verantwoordelijk voor 93% van de totale omzet in vier deelsectoren. De accountantskosten daalden in drie van de deelsectoren. Alleen in de gehandicaptensector was er sprake van een stijging (+ 6,5%), mogelijk als gevolg van extra advies rondom audits en de toepassing van de zorgvrijstelling vennootschapsbelasting. Dat in de overige sectoren zorgorganisaties minder geld aan accountantskosten kwijt waren, komt vooral omdat de uitgaven voor het controleren van jaarrekeningen zijn gedaald (-0,4%). Dit is met € 66,6 miljoen veruit de belangrijkste kostenpost. Ook de overige controlewerkzaamheden namen af (-5,7%), terwijl de kosten voor fiscale advisering juist licht stegen (+1,7%). Het aandeel niet-controlediensten nam af met ruim 6 procent.
GGZ betaalt nog steeds het meest
Per duizend euro betaalt de zorg € 1,49 aan accountancy. Dit is een gemiddelde, want de cure (ziekenhuizen en revalidatie) zitten daar fors onder, terwijl de caresector (GGZ, gehandicaptenzorg, VVT) veel dieper in de buidel moet tasten. Onder meer vanwege de hogere omzet van ziekenhuizen betaalt deze laatste groep gemiddeld slechts € 0,89 per duizend euro omzet in 2019, een jaar eerder was dat nog € 0,94. In de VVT zijn de kosten € 1,81 en in de gehandicaptenzorg € 1,74. Net als voorgaande jaren springt de GGZ met € 2,56 per duizend euro omzet er negatief uit, al is dat wel 10 cent minder dan in 2018. Dat de uitgaven aan accountants in de GGZ hoog blijven komt onder andere door de extra financiële verantwoording die de verschillende contractpartijen (zoals zorgkantoren en gemeenten) eisen van de GGZ en jeugdzorgorganisaties die in deze analyse tot de GGZ worden gerekend.
De ‘big four’ doen opnieuw een stap terug
Qua zorgomzet zijn de vier grote accountantskantoren nog steeds leidend. PWC is de grootste met bijna € 23 miljoen ‘zorgomzet’, gevolgd door EY met ruim € 18 miljoen. KPMG kent met 6% een relatief lage marktpenetratie (aantal zorgklanten), maar bedient wel vooral grote spelers, die samen goed zijn voor zo’n € 15 miljoen zorgomzet. Qua marktaandeel (aandeel in de totale accountantskosten in de zorg) zijn deze ‘big four’ nog steeds goed voor 71%. Dat aandeel is overigens opnieuw gedaald (met 2%), net als het aantal klanten dat ze bedienen. Verstegen Accountants en Adviseurs is met 156 klanten het grootst qua aantal klanten: 1 op de 5 onderzochte zorgorganisaties is klant, daarbij gaat het vaak om minder grote instellingen.
Ruud Plu, bestuurder van Intrakoop, is niet ontevreden over lagere accountantskosten 2019, maar is somberder over 2020. “De laatste jaren waren de prijsstijgingen beperkt, nu is er zelfs sprake van een daling. Het is goed om te zien dat de situatie in de zorg zich lijkt te normaliseren en zorginstellingen over de hele linie minder geld kwijt zijn aan accountants. De vraag is echter of deze daling blijvend is. Zeker met het oog op de gevolgen van de coronacrisis dit jaar, vrees ik dat we volgend jaar weer een stijging zullen zien van met name advieskosten en extra controles.”