Hoe gaat het met de duurzame pilots?

In opdracht van VWS zijn we samen met leden bezig met drie speciale pilots om de verduurzaming in de zorg een impuls te geven. Het gaat om een pilot voor voeding (minder vlees), het beter scheiden van plastic afval en het belang van goed onderhoud van technische installaties. De projecten maken deel uit van het programma 'Klimaatneutraal en circulair inkopen in de zorg' en hebben als doel de CO2-uitstoot te verminderen en circulair werken te stimuleren. Wat is nu de stand van zaken en welke leden doen mee?

Voeding

Het doel van deze pilot is om zorginstellingen minder dierlijke en meer plantaardige voeding te laten gebruiken, waardoor de CO2-uitstoot daalt. Deelnemers aan deze pilot krijgen inzicht in de duurzaamheid en CO2-uitstoot van hun aankopen voor eten en drinken aan de hand van onze Zorgmonitor Duurzaam & Gezond. Daarnaast werken we samen met Stichting Eten & Welzijn aan alternatieve menu’s die op locatie worden getest. De resultaten, aanpak en menu’s zijn daarna voor de hele zorg beschikbaar.

Vanwege de coronapandemie en omdat veel organisaties hun visie op eten en drinken nog onvoldoende hebben uitgewerkt om met verduurzaming aan de gang te gaan, is het aantal deelnemers beperkt. Maar de groep – met veel locaties – is groot genoeg om de pilot succesvol te starten. 
Aan deze pilot doen verschillende ziekenhuizen en zorginstellingen mee, o.a. het Martini Ziekenhuis,Dijklanderziekenhuis, Lucrato Werkbedrijf en Stichting Pieters en Bloklands Gasthuis. Als extern expert is onder andere Stichting Eten & Welzijn bij de pilot betrokken. Namens Intrakoop begeleidt Anne Marie Kolkhuis Tanke het project.

Onderhoud

Het doel van deze pilot is een duurzaam (onderhouds)contract voor verwarmings- en verkoelingsinstallaties. Dit contract moet voldoen aan de wetgeving en richtlijnen NEN en ISSO en bruikbaar zijn voor alle zorgorganisaties. 

Samen met de deelnemers is een plan van aanpak gemaakt en vastgesteld. Inmiddels vinden ook nulmetingen plaats, die bijna allemaal zijn afgerond. Ook is samen met een installatietechnicus uitvoerig gesproken met experts van ISSO en NEN over wet- en regelgeving. Uit diverse gesprekken met een technisch specialist bleek de doelstelling om één modelovereenkomst voor verwarmings- en verkoelingsinstallaties op te stellen te complex. Daarom hebben we er met de pilotdeelnemers voor gekozen aan te sturen op een checklist, handleiding of stappenplan waarmee vier soorten zorgorganisaties quickwins en aanpassingen op hun huidige contracten kunnen realiseren om zo bij te dragen aan CO2-reductie, energiebesparing, circulair werken en een gezond binnenklimaat voor cliënten. De vier verschillende soorten zorginstellingen/gebouwen zijn: 

• Kleinere zorglocaties (niveau woning/appartementen). 
• Zorglocaties met uitgebreidere installaties, zoals centrale luchtbehandeling/centrale installaties 
• Zorg gehuisvest in huurlocaties (specialistische zorg/maatschappen) 
• Ziekenhuizen en complexere zorglocaties

Aan deze pilot doen enkele grote instellingen mee met veel locaties, namelijk ’s Heeren Loo, Parnassia Groep en Tangenborgh. Als extern experts zijn NEN (Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut) en via ISSO TNO betrokken bij deze pilot. Namens Intrakoop begeleidt Kees van Rengs het project.

Scheiden van PMD-afval

Samen met zorgorganisaties, leveranciers en RIVM werken we aan een praktische aanpak om de afvalstroom zo in te richten dat PMD-afval (plastic, metaal en drinkpakken) beter wordt gescheiden en meer herbruikbaar granulaat oplevert (korrels die als grondstof voor nieuwe producten gebruikt kunnen worden). Dat zorgt ervoor dat er minder nieuw granulaat nodig is, waardoor de CO2-uitstoot en de vraag naar natuurlijke hulpbronnen als olie dalen.

Vanwege de coronapandemie zijn we alvast met enkele careleden de pilot gestart. Later hopen we alsnog een aparte pilotgroep te vormen met enkele ziekenhuizen. Inmiddels hebben we samen een stappenplan uitgewerkt waarmee de locaties aan de slag zijn. Ook is een concept communicatieplan voorhanden dat de deelnemende leden kunnen vertalen naar hun eigen organisatie. De nulmetingen vinden nu plaats. Wekelijks evalueren we de voortgang van de genomen stappen en wisselen uitdagingen en ervaringen uit. 
We hebben daarnaast gesprekken met het RIVM over het standaardiseren van meetmethoden bij de verschillende afvalverwerkers. Hierover zullen we in 2021 een rondetafeldiscussie organiseren met het RIVM en de grote afvalverwerkers in de zorg.

Deelnemers pilot care zijn: Arkin, Leger des Heils, Pro Persona, Samen Woonzorggroep, Tangenborgh en Zuidwester. Vanuit Intrakoop is Jan Holsappel waarnemend projectleider. Ook Bert Baan is bij de pilot betrokken.
Naast de pilot voor de care is er een pilotgroep samengesteld voor de cure. Maar deze pilot staat ‘on hold’ vanwege de coronacrisis.

Congres 4 maart

De bedoeling is om bij het online congres Duurzaam inkopen in de zorg op 4 maart zoveel mogelijk resultaten over en ervaringen met de pilots te delen met andere zorgorganisaties. Daarna werken we alles uit in definitieve plannen van aanpak die de hele zorgsector kan gebruiken om haar bedrijfsvoering te verduurzamen.

Wil je meer weten? Neem dan contact op met de projectleiders of met programmamanager Jan Holsappel.