Logisch nadenken en de juiste dingen doen
Eind vorig jaar eiste met listeria besmette vleeswaren een zware tol: drie mensen overleden en zeventien werden ernstig ziek. Door adequaat op de terugroepactie te reageren, wist Attent Zorg en Behandeling problemen in haar organisatie te voorkomen.
Manager Voeding, Rob Kamperman, kan het zich nog precies herinneren. ‘Donderdagavond 3 oktober zag ik op het laatste journaal dat er een terugroepactie was voor vleeswaren. Ook onze leveranciers werden genoemd. Op zo’n moment weet je: dit worden hectische dagen.’
De besmette producten kwamen van vleeswarenproducent Offerman en werden via Van Hoeckel, Zorgboodschap en Huuskes geleverd aan in totaal twaalf locaties van Attent Zorg en Behandeling.‘Van alle drie de leveranciers had ik zo snel mogelijk informatie nodig. Dus ik ben vrijdagochtend vroeg meteen met de accountmanagers gaan bellen om te vragen om welke producten het precies ging.’
Uitgebreide belronde
Per mail stelde hij alle locaties op de hoogte en ook welke procedure er gevolgd moest worden. ‘We hebben hier een centrale productiekeuken die voor de locaties de (warme) maaltijden verzorgt. Wat ik niet wilde is dat medewerkers de besmette vleeswaren daarnaar toe terug zouden sturen. Na registratie moesten zij de vleeswaren direct weggooien.’ Om er zeker van te zijn dat de terugroepactie in de decentrale keukens en de huiskamers werd opgevolgd, beperkte Kamperman zich niet tot een mail. Drie medewerkers werden vrijgemaakt om een uitgebreide belronde te doen. ‘Huiskamer-assistenten en gastvrouwen zitten uiteraard niet de hele dag achter een computer, dus de kans was groot dat zij de mail niet snel genoeg zouden lezen.’
Reminder
Aangezien zorgmedewerkers in wisselende diensten werken, stuurde Rob na twee dagen een reminder. ‘Het kan immers maar zo gebeuren dat de ene collega het wel leest, maar het niet doorgeeft aan degene die de dienst overneemt.’ Ook de verpleeghuisartsen en de directie werden op de hoogte gesteld. ‘Belangrijk, want de arts zal in geval van ziekte bij een patiënt misschien niet als eerste aan besmetting met listeria denken.’ En de directie moet op de hoogte zijn, zo vindt hij. ‘Stel dat zij vragen krijgen van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) of de pers, dan moeten ze wel weten dat er iets speelt in de organisatie.’
Compliment
De hectiek rondom de terugroepactie ging ook in het weekend door. Zaterdagochtend kwam er nog aanvullende informatie van de leveranciers: de lijst met besmette vleeswaren was verder uitgebreid. Ook dit werd weer via mail gecommuniceerd en er volgde nogmaals een belronde. Na het drukke weekend stond maandag een inspecteur van NVWA voor de deur. ‘Hij wilde precies weten of en hoe wij zijn benaderd door de leveranciers en welke acties wij hadden ondernomen. Natuurlijk was ik nieuwsgierig naar zijn rapportage, maar die krijg je niet te zien. Hij gaf aan dat het voor zorgorganisaties een hele worsteling is door de complexiteit die gepaard gaat met het bereiken van zo veel mensen die te maken hebben met de inkoop van eten en drinken. Hij gaf ons een compliment over de aanpak en over het feit dat we onze processen onder controle hebben.’
Actualiseren
Bij de terugroepactie ging Kamperman uit van de procedure zoals die binnen Attent Zorg en Behandeling is vastgelegd voor de centrale keuken. Maar eigenlijk is deze procedure niet meer toereikend. ‘Vroeger kwam alles uit eigen keuken en leverden we ook de kruidenierswaren. Tegenwoordig vindt steeds meer directe levering plaats op kleinschalige woonlocaties. Ook de organisatie wijzigt en medewerkers komen en gaan. Daarom heb ik ook na deze terugroepactie weer dingen aangepast. Bijvoorbeeld ervoor zorgen dat ik alle e-mailadressen onder een knop heb en niet alles bij elkaar hoef te zoeken.’
Protocollen en monster
Tips voor collega’s heeft hij ook. ‘Neem meldingen altijd zeer serieus. Informeer niet alleen de betrokken afdelingen, maar denk ook aan verpleeghuisartsen en directie. Update regelmatig je protocol. Beperk je niet tot een bericht per mail, maar laat er ook achteraan bellen. En realiseer je dat een besmetting niet alleen van buiten kan komen, maar neem ook regelmatig monsters in je centrale keuken. Bovenal is het een kwestie van gezond verstand en de juiste dingen doen.’
Kort na de listeriabesmetting waren de producten van Offerman weer beschikbaar. Lees meer in dit nieuwsbericht.