BLOG Energie | Totstandkoming energieprijzen en marktontwikkelingen

Het overgrote deel van de Intrakoopleden neemt deel aan onze energieovereenkomsten. Een vraag die we regelmatig krijgen is: ‘Hoe komen energieprijzen tot stand?’. Daarnaast zijn leden benieuwd naar ontwikkelingen die een effect hebben op de energiemarkt. We leggen het je graag uit.

Vanuit de groeiende behoefte van onze leden om beter inzicht te krijgen in de ontwikkelingen op de energiemarkt, delen we regelmatig relevante marktinformatie. We vinden het belangrijk om onze kennis beschikbaar te stellen en samen sterker te staan in deze dynamische markt. In deze blog vertellen we hoe energieprijzen tot stand komen. Ook geven we een update over de actuele situatie op de markt.

Energietarieven: verschil huishoudens en grootverbruikers

Eén van de verschillen tussen energiecontracten voor huishoudens en die voor grootverbruikers gaat over de manier waarop de energietarieven worden bepaald.

Huishoudens moeten bij het afsluiten van een leveringscontract een keuze maken tussen een vaste prijs voor één of meer jaren, een variabel contract waarbij elk half jaar het tarief door de leverancier wordt bijgesteld of, meer recent, voor levering van elektriciteit een zogenaamd dynamisch contract met prijzen per uur.

Grootverbruikers kunnen bij hun energiecontract ook op de zogenaamde termijnmarkten stapsgewijs prijzen vastleggen voor toekomstige jaren.

Termijnmarkten

Waar een huishouden rond de afloop van een leveringscontract te maken krijgt met de marktprijzen van dat moment, die vervolgens gelden voor de duur van het nieuw af te sluiten contract, kan een grootverbruiker doorgaans al jaren voor dit moment (het moment dat levering van energie door een nieuwe leverancier start) naar eigen inzicht prijzen vastleggen voor de betreffende periode.

Hiervoor hebben de grootverbruiker en de leverancier al in een eerder stadium een contract gesloten. Met een ‘zakelijk’ leveringscontract voor 2028 kan men nu bijvoorbeeld 30 procent van de prijs vastleggen en vervolgens in 2027 besluiten de overige 70 procent vast te leggen tegen de prijzen die dan voor 2028 gelden.

Het gewogen gemiddelde van deze twee inkoopmomenten vormt dan de basis van het energietarief op de facturen die de leverancier in 2028 verstuurt naar de grootverbruiker. Deze constructie biedt grootverbruikers tijd en ruimte om naar eigen inzicht tarieven vast te leggen op de termijnmarkten.

Het is dan essentieel om de ontwikkelingen op de energiemarkten goed te volgen. Om prijsrisico’s tegen te gaan en tegelijkertijd in te spelen op mogelijk gunstige marktomstandigheden, wordt vooraf een strategie opgesteld. De strategie voorziet in de besliscriteria voor het wel of niet vastleggen van een deel van de prijs.

Huidige marktomstandigheden en risico’s

Belangrijke factoren die richting geven aan de prijzen op dit moment zijn de relatief lege gasbergingen, dreigende handelsconflicten, de oorlog in Oekraïne, het uitfaseringsplan voor de import van Russische brandstoffen van de Europese Commissie en de onzekerheid met betrekking tot het zomerweer.

Rondom vier van de vijf factoren heerst grote onzekerheid. Deze kunnen een gunstig of ongunstig effect op de termijnmarktprijzen hebben.

In de afgelopen maanden gaven ontwikkelingen rondom de Amerikaanse importtarieven achtereenvolgens reden voor dalende en vervolgens weer stijgende energieprijzen. Het is niet uit te sluiten dat een dergelijke cyclus zich dit jaar nog een keer of zelfs meerdere keren herhaalt.

Een factor die een meer eenduidig of onveranderd effect heeft op de prijzen zijn de relatief lege gasbergingen. Door relatief weinig wind en lagere temperaturen tijdens het laatste stookseizoen vergeleken met de twee winters hiervoor, is er een groter beroep gedaan op de gasvoorraden.

Gevolg is dat er zich nu circa 30 procent minder aardgas in de Noordwest-Europese gasbergingen bevindt. Er is dit jaar dus meer gas nodig om de voorraden aan te vullen voor de volgende winter, wat de ruimte voor lagere prijzen beperkt.

We houden de ontwikkelingen op energiegebied nauwlettend in de gaten en blijven je hierover informeren.

Heb jij suggesties voor onze blogs?

Deze blog is een coproductie van Intrakoopleverancier Hellemans en de Intrakoop productgroep Energie en Vastgoed. Heb jij suggesties voor onze volgende blog? Denk met ons mee en laat het weten! Stuur een mail met jouw ideeën naar communicatie@intrakoop.nl.